Waargebeurde boeken die een extra dimensie aan het lezen geven

12 jaar slaaf is het aangrijpende relaas van Solomon Northup over zijn gevangenschap in een van de donkerste periodes uit de Amerikaanse geschiedenis. Northup, in 1808 als vrij man geboren in New York, wordt in 1841 ontvoerd en in het Zuiden verkocht als slaaf. Twaalf jaar lang werkt hij op plantages in Louisiana, vaak onder de meest wrede omstandigheden, altijd in de hoop zijn vrijheid terug te winnen. In 1853 komt Northup eindelijk vrij en in datzelfde jaar verschijnt "12 jaar slaaf'. Het boek slaat direct in als een bom en opent vele Amerikanen de ogen voor de onmenselijkheid van het slavernijsysteem.

Dit is niet het zoveelste boek van een kanker-overlever. Dit is het verhaal van Fien, die zo dicht bij de dood kwam dat het leven daarna knap ingewikkeld werd. Ze ontdekte dat je een levensbedreigende ziekte nooit alleen krijgt en dat hij nooit echt overgaat – ook niet als je weer gezond bent verklaard. Met humor en diepgang en volledig schaamteloos beschrijft Fien in dit boek haar leven als jonge vrouw. Liefde, carrière, vriendschap, seks en jezelf ontdekken horen daarbij. Net als – in haar geval dan - een kale kop, poepen in een teiltje en ineens BN’er zijn. Het is een verhaal over knokken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Niet omdat je een held bent, maar gewoon omdat je leven het waard is.

De negentienjarige Engelse Sarah Forsyth werkt op een crèche in een provinciestadje. Op een dag ziet ze een advertentie: leidsters gezocht voor kinderdagverblijf in Amsterdam. Ze is wel toe aan wat avontuur en reageert onmiddellijk. Na een serieuze sollicitatieprocedure wordt ze aangenomen. Het lijkt wel een droom.

Die droom verandert in een nachtmerrie op het moment dat Sarah op Schiphol aankomt. De mensen die haar ophalen duwen haar in een auto, nemen onder bedreiging haar paspoort af en rijden regelrecht naar de Amsterdamse Wallen. Daar wordt ze zonder pardon achter het raam gezet. Haar ontvoerders laten er geen misverstand over bestaan: als ze probeert te ontsnappen, zal dat haar dood worden. Anderhalf jaar lang ondergaat Sarah de meest vreselijke vernederingen, tot ze uiteindelijk dankzij puur geluk een onbewaakt ogenblik vindt om te ontsnappen.

In april 1942 wordt een jonge Slowaakse Jood naar Auschwitz gedeporteerd. Lale Sokolov staat vanaf dan bekend als gevangene 32407. De SS-officieren benoemen hem tot 'Tätowierer', tatoeëerder. Tweeënhalf jaar lang is hij degene die van duizenden gevangenen een nummer moet maken. Zoals van Gita, vanaf dan gevangene 34902.

Terwijl hij gedwongen wordt haar te brandmerken, kerft zij haar naam voor altijd in zijn hart. Na drie jaar wordt Gita op dodenmars gestuurd en komt Lale in een ander kamp terecht. Beiden weten te ontsnappen en gaan op zoek naar elkaar. Gedurende zeventig jaar zwijgen Lale en Gita over het begin van hun relatie. Pas na Gita's dood durft Lale hun uitzonderlijke overleversverhaal te delen. 'De tatoeëerder van Auschwitz' toont de moed van twee jonge mensen en de kracht van liefde onder de meest extreme omstandigheden.

Het is 1594. Het stoerste verhaal van onze geschiedenis wordt geschreven: een schip komt vast te zitten in het ijs en de bemanning overwintert in de barre poolnacht. De mannen bouwen een blokhut en moeten poolvossen eten om in leven te blijven. Als het eindelijk zomer wordt bereiken ze na een barre tocht het Russische vasteland, en vandaar reizen ze terug naar huis. De expeditie heeft meer dan een jaar geduurd. Scheepstimmerman Gerrit de Veer maakte het allemaal mee.

Vibeke Roeper en Diederick Wildeman vertaalden het journaal van De Veer in modern Nederlands, en voorzagen het van interessante extra informatie. Ook de originele illustraties zijn opgenomen. Het resultaat is een nationaal epos, toegankelijk voor iedereen.

De jacht op Pablo Escobar is het ware verhaal van de gewelddadige opkomst en ondergang van Pablo Escobar, leider van het cocaïnekartel van Medellín, Colombia. Met zijn drugshandel, moordpartijen en andere criminele praktijken werd Escobar stinkend rijk én een van de grootste internationaal gezochte kopstukken. Hij had tachtig procent van de cocaïnehandel wereldwijd in handen en op zijn toppunt verdiende hij zestig miljoen dollar per dag. Escobar hield vanuit Medellín een land van dertig miljoen mensen in zijn greep. Zijn schrikbewind kon alleen maar eindigen met zijn dood: op 2 december 1993 werd hij in een vuurgevecht door het leger neergeschoten.

Met De jacht op Pablo Escobar schreef Mark Bowden een meeslepend en ongelooflijk spannend verhaal over de grootste drugsbaron ooit.

Mijn leven undercover vertelt het waargebeurde verhaal van Amaryllis Fox – een jonge vrouw met de gevaarlijkste baan binnen de CIA – en biedt een inkijk in een wereld die we slechts kennen van tv-series.

Amaryllis Fox zat in haar laatste jaar internationaal recht aan de universiteit van Oxford toen haar mentor Daniel Pearl gevangen werd genomen en werd onthoofd. Voor haar was dit de aanleiding om zich te specialiseren in terrorismebestrijding. Ze ontwikkelde een algoritme dat terroristische aanslagen met grote precisie zou kunnen voorspellen. Een jaar later klopte de CIA bij haar aan. Haar ster rees snel en op haar tweeëntwintigste werd Amaryllis gerekruteerd voor het elitekorps. Ze werd klaargestoomd op "The Farm', waar ze onder andere getraind werd in het ondergaan van martelingen, vuurwapengebruik en de beste manieren om zelfmoord te plegen in gevangenschap. Daarna werd ze uitgezonden als spion "under non-official cover' – de gewildste maar ook gevaarlijkste baan binnen de CIA. Als kunsthandelaar infiltreerde Amaryllis Fox in terroristische netwerken in het Midden-Oosten en Azië, tot die ene ontmoeting, die alles veranderde.

Zonder twijfel Khaddafi's best bewaarde geheim. En het schokkendste. Soraya is veertien als Khaddafi haar middelbare school met een bezoek vereert. 's Avonds vertelt ze haar moeder hoe het is gegaan en ze is mateloos trots op het feit dat Khaddafi haar haren heeft gestreeld. Wat zij en haar familie op dat moment nog niet weten, is dat dat ene, teder overkomende gebaar haar lot heeft bezegeld. De volgende dag wordt Soraya onder valse voorwendselen meegenomen om plaats te nemen in Khaddafi's harem. Zeven helse jaren lang is ze het slachtoffer van verkrachting, lichamelijk en geestelijk misbruik en marteling. Tot ze tijdens de volksopstanden van 2011 weet te vluchten...

Corrie ten Boom is een verzetsheld uit de Tweede Wereldoorlog. Deze horlogemaakster uit Haarlem overleefde het concentratiekamp Ravensbrück en keerde op 53-jarige leeftijd naar Nederland terug, kort voor de Bevrijding. Zij en haar familie riskeerden tijdens de oorlog hun leven om Joden en verzetsmensen uit handen van de Duitsers te houden. Maar door verraad werden ze zelf gearresteerd en naar concentratiekampen gestuurd. Alleen Corrie kwam daaruit levend terug, maar zij was niet verbitterd. Zij reisde ruim dertig jaar lang de wereld over om een boodschap van vergeving en hoop te brengen. "Er is geen put zo diep, of Gods liefde is nog dieper," zei ze. Zijn trouw hield haar op de been.

In De Schuilplaats vertelt Corrie ten Boom hoe zij en haar familie ertoe kwamen om Joden in hun kleine stadshuis te laten onderduiken. Een adembenemend verhaal.

Zij was nog maar tien jaar oud toen de Taliban de macht overnam in de plaats waar zij woonde in Pakistan. Vrouwen mochten niet meer naar de markt. Meisjes mochten niet meer naar school. Maar Malala vocht voor haar recht op onderwijs. Op 9 oktober 2012 werd ze van dichtbij door het hoofd geschoten toen ze met de schoolbus onderweg was naar huis. Ze overleefde de aanslag. Vanuit haar nieuwe huis in Birmingham vervolgt ze haar campagne voor onderwijs voor alle kinderen in elk land. Op haar zestiende verjaardag spreekt Malala in New York de Verenigde Naties toe en pleit voor onderwijs voor alle kinderen.

William Kamkwamba uit Malawi was net veertien toen hij door zijn ouders van school werd gehaald om op het land te gaan werken. In plaats van zich neer te leggen bij zijn lot, leende hij boeken uit de bibliotheek, waaronder een over windenergie. Hij werd door het boek gegrepen en algauw besloot hij zijn eigen windturbine te bouwen. Iedereen lachte hem uit, maar langzaam maar zeker gaf hij zijn droom gestalte, met metaalresten, hout, een gebroken schokdemper en een kapotte fiets. De windmolen van twaalf meter hoog gaf zijn familie - en zijn dorp - niet alleen energie, maar ook hoop op een betere toekomst. Toen het verhaal over Williams uitvinding bekend raakte, schoten mensen van over de hele wereld hem te hulp. Algauw kon hij weer naar school en ging hij naar Amerika om windparken te bezoeken. Dit is zijn verhaal: het verhaal van hoe hij andere Afrikanen leerde zichzelf te helpen, met één windmolen, één gloeilamp tegelijk.

Anne Frank hield van 12 juni 1942 tot 1 augustus 1944 een dagboek bij. Zij schreef haar brieven alleen voor zichzelf, tot ze in de lente van 1944 op radio Oranje de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen in ballingschap, Bolkestein, hoorde spreken. Hij zei dat na de oorlog alle getuigenissen van het lijden van het Nederlandse volk onder de Duitse bezetting verzameld en openbaar moesten worden gemaakt. Als voorbeeld noemde hij onder andere dagboeken. Onder de indruk van deze redevoering besloot Anne Frank na de oorlog een boek te publiceren. Haar dagboek zou daarvoor als basis dienen.

In maart 1945 stierf Anne Frank op vijftienjarige leeftijd in het concentratiekamp Bergen-Belsen. De enige overlevende van de familie, Otto Frank, zorgde ervoor dat het dagboek van zijn dochter toch gepubliceerd werd. In 1947 verscheen Het Achterhuis. Het is sindsdien een van de meest gelezen boeken ter wereld.

Het recht op krediet behoort tot de fundamentele rechten van de mens. Dat is de stelling van Muhammad Yunus, die in 1976 in Bangladesh de Grameen Bank oprichtte. Armen gaan niet naar een bank en daarom gaat de Grameen Bank naar de armen. Door het verstrekken van micro-kredieten - vaak niet meer dan 10 dollar - aan de allerarmsten wist Yunus een belangrijke bijdrage te leveren aan de economie van zijn geboorteland. De kredieten gaan voor het grootste deel naar vrouwen, die er bijvoorbeeld een koe voor kopen, of een weefgetouw, of artikelen om een winkeltje te beginnen. Yunus' initiatief vond navolging over de hele wereld. In 58 landen wordt er momenteel mee gewerkt. De bestuurders van de Wereldbank en staatshoofden ondersteunen het principe van de Grameen Bank en zien het als een belangrijk wapen tegen de armoede in de wereld. Muhammad Yunus studeerde economie aan de Vanderbilt Universiteit van Tennessee, USA, maar keerde terug naar Bangladesh om daar hoogleraar aan de universiteit van Chittagong te worden. De door hem als proefproject gestichte Grameen Bank is nu een internationaal schoolvoorbeeld van toegepaste economie.

Op vrijdag 13 oktober 1972 stort een vliegtuig neer in het Andesgebergte. Aan boord: vijftien leden van een Uruguayaans rugbyteam, hun familieleden en supporters, op weg naar een wedstrijd tegen Chili. Onder de rugbyers ook Nando Parrado, die drie dagen bewusteloos in het ijskoude vliegtuigwrak ligt. Wanneer hij weer wakker wordt, ontdekt hij dat velen het ongeluk niet hebben overleefd, onder wie zijn moeder en zuster. Zij die het wel hebben overleefd, blijken diep in de Andes op een gletsjer in de sneeuw te zitten, zonder voedselvoorraden en enig uitzicht op hulp. Ze vechten tegen de onophoudelijke kou, levensgevaarlijke lawines en uiteindelijk het verschrikkelijke nieuws dat de reddingsoperaties van de buitenwereld zijn gestopt...