Tweede Wereldoorlog boeken

De door vriend en vijand langverwachte geallieerde invasie van bezet Europa startte in de nacht en vroege ochtend van 6 juni 1944. Massale luchtlandingen achter de linies werden gevolgd door een grootschalige amfibische aanval op de Normandische kust. In de klassieker 'De Langste Dag' doet Cornelius Ryan van minuut tot minuut verslag van datgene wat er zich op die 6e juni afspeelde. De lezer krijgt daarbij de indruk dat hij, als in een film, op alle plekken waar iets gebeurt aanwezig is. Er zijn talloze boeken geschreven over D-Day, maar geen enkel boek is in staat de dramatische gebeurtenissen zo authentiek weer te geven.

Hét ultieme referentiewerk over de Tweede Wereldoorlog. Ontdek hoe diepgewortelde angst en haat escaleerden in een nieuwe wereldoorlog, en hoe dat gruwelijke conflict onze moderne wereld gevormd heeft. Leg via tijdslijnen en wereldkaarten verbanden tussen de verschillende gebeurtenissen wereldwijd, en leer meer over de belangrijkste veldslagen en de technologische innovaties die het verloop van de oorlog hebben beïnvloed. Aan de hand van meer dan 1000 illustraties uit toparchieven wereldwijd brengt dit visueel verbluffende boek niet alleen een volledig overzicht van alle politieke en militaire aspecten van de Tweede Wereldoorlog, maar geeft het ook een stem aan de mensen die de oorlog aan den lijve meemaakten. Een uniek referentiewerk dat in geen enkele bibliotheek mag ontbreken.

In april 1942 wordt een jonge Slowaakse Jood naar Auschwitz gedeporteerd. Lale Sokolov staat vanaf dan bekend als gevangene 32407. De SS-officieren benoemen hem tot 'Tätowierer', tatoeëerder. Tweeënhalf jaar lang is hij degene die van duizenden gevangenen een nummer moet maken. Zoals van Gita, vanaf dan gevangene 34902.

Terwijl hij gedwongen wordt haar te brandmerken, kerft zij haar naam voor altijd in zijn hart. Na drie jaar wordt Gita op dodenmars gestuurd en komt Lale in een ander kamp terecht. Beiden weten te ontsnappen en gaan op zoek naar elkaar. Gedurende zeventig jaar zwijgen Lale en Gita over het begin van hun relatie. Pas na Gita's dood durft Lale hun uitzonderlijke overleversverhaal te delen. 'De tatoeëerder van Auschwitz' toont de moed van twee jonge mensen en de kracht van liefde onder de meest extreme omstandigheden.

Stuart Smith schreef de biografie van Otto Skorzeny, Hitlers favoriete commando. SS-Obersturmbannführer Otto Skorzeny was in zijn eigen tijd al legendarisch. Hitlers favoriete commando verwierf een reputatie als durfal en werd bekend om zijn missie in 1943 om de gevangen Mussolini te bevrijden. Het was de eerste actie in een reeks van spectaculaire special ops. Skorzeny’s werkwijze beïnvloedde de aanpak van alle speciale operaties nadien maar Skorzeny was naast onverschrokken en vindingrijk, vooral ook tot zijn dood in 1975 een overtuigde nazi en nietsontziende killer.

Zoeken we een voorbeeld van onvervalste moed, dan denken we algauw aan Winston Churchill: de visionaire leider, immuun voor de gangbare conventies, die nooit van zijn standpunten week, zelfs niet toen iedereen aan hem twijfelde. Maar hoe werd de jonge Winston de grote Churchill? Wat gaf hem de moed om het tegen de superieure kracht van nazi-Duitsland op te nemen, terwijl er een bommenregen op Londen neerviel en zo veel anderen het al hadden opgegeven? Nu, eindelijk, kunnen we het complete verhaal lezen in deze grootse biografie van een van de meest aansprekende leiders aller tijden.

Terwijl de rampzalige nederlaag begin 1945 zich in alle hevigheid aandiende, werd er door de Duitsers wel gezegd dat ze liever kozen voor 'een einde vol leed, dan leed zonder einde'. Het 'einde vol leed' vond dan ook op grote schaal plaats, zoals nog nooit eerder in de geschiedenis is voorgekomen. Enkele bloedstollende cijfers van de laatste maanden zijn de half miljoen burgerslachtoffers en de 350.000 slachtoffers per maand bij alleen al de Wehrmacht. Veel van dit alles had voorkomen kunnen worden als Duitsland had willen buigen voor de geallieerde voorwaarden. Waarom vocht het Duitse volk, tegen beter weten in, door tot het bittere einde? Ian Kershaw stelt deze vraag centraal. In een onovertroffen stijl vertelt hij over de gebeurtenissen tussen juli 1944, de mislukte aanslag op Hitler, en de geallieerde overwinning in mei 1945. De focus ligt bij de Duitse bevolking, die het zwaar te verduren had met luchtaanvallen, op de vlucht moest voor het oprukkende Rode Leger en getuige was van de verschrikkelijke dodenmarsen van concentratiekampgevangenen.

Anne Frank hield van 12 juni 1942 tot 1 augustus 1944 een dagboek bij. Zij schreef haar brieven alleen voor zichzelf, tot ze in de lente van 1944 op radio Oranje de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen in ballingschap, Bolkestein, hoorde spreken. Hij zei dat na de oorlog alle getuigenissen van het lijden van het Nederlandse volk onder de Duitse bezetting verzameld en openbaar moesten worden gemaakt. Als voorbeeld noemde hij onder andere dagboeken. Onder de indruk van deze redevoering besloot Anne Frank na de oorlog een boek te publiceren. Haar dagboek zou daarvoor als basis dienen.

In maart 1945 stierf Anne Frank op vijftienjarige leeftijd in het concentratiekamp Bergen-Belsen. De enige overlevende van de familie, Otto Frank, zorgde ervoor dat het dagboek van zijn dochter toch gepubliceerd werd. In 1947 verscheen Het Achterhuis. Het is sindsdien een van de meest gelezen boeken ter wereld.

Op 6 augustus 1945 om kwart over acht ’s ochtends viel een atoombom op Hiroshima, waarmee een aanzet werd gegeven tot een versneld einde van de Tweede Wereldoorlog. Al dagen daarvoor was er de dreiging van luchtaanvallen, hoewel het alles-is-veiligsein had geklonken. Toch was daar plots de flits. Straten waren te warm om over te lopen. Aardappels kwamen gaar uit de grond, pompoenen hingen warm aan hun struiken. Er waren ontelbaar veel doden en gewonden.

John Hersey beschrijft zes overlevenden, allen met verschillende achtergronden. Ze begeven zich in een troosteloze stad en proberen waar mogelijk gewonden te helpen. Door hun ogen zien we de verbazingwekkende verwoestingen. Jaren later keert Hersey terug naar Hiroshima en laat zien wat er van de zes geworden is. Het leven heeft nooit meer zijn gewone gang hernomen.

In dit klassieke, tijdloze meesterwerk beschrijft Hersey via ooggetuigen de rauwe werkelijkheid, die zo indrukwekkend is dat elk commentaar overbodig is.

Tussen begin september 1944 en juni 1945 schreef grootvader Arnold van Rossem met enige regelmaat lange brieven aan zijn beide zusters om ze te informeren over het wel en wee van de familie. Hij schreef over de voortdurende angst honger te moeten lijden, over het brandstofgebrek en de onzekerheid over het lot van familieleden van wie lang niets was vernomen. Tegelijkertijd geeft de immer wat zure en kritische opa met zijn brieven een openhartige inkijk in de kleine ellende van het gezinsleven. De familie staat die laatste acht grimmige oorlogsmaanden onder druk van de wereldgeschiedenis, zonder daar zelf ook maar iets aan te kunnen doen. De dramatisch mislukte Operatie Market Garden en de daardoor veroorzaakte Hongerwinter vormen het raamwerk voor deze indringende familiegeschiedenis.

Aan het einde van de oorlog werd Otto Wächter beschuldigd van massamoord. Achternagezeten door de Sovjets, de Amerikanen en de Britten sloeg hij op de vlucht. Drie jaar lang verschool hij zich in de Oostenrijkse Alpen, waarna hij zich naar Rome begaf en met steun van het Vaticaan kon onderduiken. Toen hij zich in juli 1949 voorbereidde op zijn reis naar Argentinië via de ‘rattenlijn’ overleed hij plotseling – onder zeer verdachte omstandigheden.

In De rattenlijn schetst Philippe Sands een uniek maar onthutsend portret van het leven van een nazi-vluchteling, dat leest als een echte thriller. Samen met zoon Horst begint hij een confronterende zoektocht naar de ware identiteit van Otto Wächter. Aan de hand van historische bronnen, Wächters brieven aan zijn vrouw en moderne medische expertise ontrafelt Sands het mysterie dat de jongste zoon van de gevluchte oorlogsmisdadiger nog altijd achtervolgt – wat gebeurde er tijdens Wächters vluchtpoging en hoe vond hij zijn einde?

Kon men een soldaat van Hitler zijn en 'gewoon' soldaat blijven? Hoe was de Duitse soldaat bewapend en hoe werd hij geleid? Hoe was zijn contact met de burgers? Hoe beleefde hij de oorlog? En in welke mate was hij genazificeerd?

Dit gedetailleerde overzichtswerk brengt alle facetten van het Duitse soldatenleven in oorlogstijd in kaart: de opleiding in de kazerne, de gevechtshandelingen, de tactieken, de materiële levensomstandigheden aan het front in verschillende delen van de wereld, de gezondheidszorg, de vrije tijd, de verloven, de omgang met de burgers in bezet gebied enzovoort. Aan de hand van talrijke ooggetuigenverslagen wordt onderzocht wat het betekende om tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Duitse leger te dienen.

Stalingrad: de wreedste veldslag van de Tweede Wereldoorlog, de titanenstrijd tussen Stalin en Hitler, die zes donkere maanden duurde en een keerpunt in de geschiedenis zou betekenen. Van een weelderige stad aan de oevers van de Wolga veranderde Stalingrad in een inferno, waarin honderdduizend mensen zouden verschroeien in het vuur van bombardementen of bevriezen in de meedogenloze Russische winter.

In Stalingrad doet Antony Beevor niet alleen verslag van een oorlogsstrategie, maar laat hij vooral de persoonlijke stemmen klinken van Russische en Duitse soldaten en van gewone mannen, vrouwen en kinderen in hun uiterste krachtmeting met oorlog, honger en kou.

Op 5 mei 1945 leek heel Nederland eindelijk officieel bevrijd. Maar terwijl de vlaggen tevoorschijn kwamen, waren er nog steeds veel Duitse soldaten en collaborateurs en dat leverde spanningen op. Dronken ss'ers schoten om zich heen. Elders werd een verzetsstrijdster dodelijk getroffen door een kogelregen dwars door haar voordeur. Een Joodse onderduikster, die na lange jaren verstopt te hebben gezeten naar buiten keek, werd het slachtoffer van weer een ander vuurgevecht.

De schietpartij op de Dam, waarbij 32 mensen omkwamen, is het bekendste tragische incident van de bevrijdingsdagen. Maar tijdens haar onderzoek in vele, vaak lokale, bronnen ontdekte journalist Marjolein Bax dat in de chaotische dagen tussen 4 en 8 mei nog veel meer dramatische confrontaties plaatsvonden tussen de Duitsers en onder anderen de Binnenlandse Strijdkrachten. Het is een relatief onbekend gegeven dat meer dan tweehonderd mensen het leven verloren tijdens de bevrijding, in plaatsen als Zoetermeer, Amersfoort, Leersum en Mijnsheerenland. In dit boek laat Bax met hun verhalen zien hoe moeilijk het is om de overgang van bezetting naar vrijheid te maken. Een lang verborgen, meeslepend opgetekende geschiedenis.

Het Ardennenoffensief is een van de belangrijkste slagvelden van de Tweede Wereldoorlog. Dit boek richt zich op een aantal facetten van de strijd, waaronder St.-Vith, Kampfgruppe Peiper, de Battle Babies en de Geallieerde generaals Churchill, Eisenhower, Bradley en Montgomery. In feite was het Ardennenoffensief een grote Duitse verrassing, hoewel de Geallieerden het anders presenteerden. Deze crisis kon bezworen worden doordat de Duitse doorbraak onvoldoende was. De Geallieerden herstelden zich en maakten zich op voor de eindstrijd tegen nazi-Duitsland.

Duizend jaar zou het duren, maar in mei 1945 is de laatste week van het Derde Rijk aangebroken. Hitler heeft zelfmoord gepleegd, de oorlog woedt voort. Tussen Hitlers dood en de capitulatie liggen acht krankzinnige dagen. Even lijkt alles tot stilstand te komen, maar toch is alles in een ademloze beweging. Dit boek bevat Volker Ullrichs aangrijpende verslag van de laatste dagen van het naziregime. Een reis naar de ondergang in een wereld vol drama en hoop, angst en geweld. De capitulatie van Berlijn, de massale vernietiging, de zelfmoordepidemie, de laatste dodenmarsen, de bevrijding van de concentratiekampen, de jacht op de nazibonzen.

Volker Ullrich, gevierd journalist en Hitlerbiograaf, schildert uit de stroom aan grote en kleine gebeurtenissen een onvergetelijk drama in acht bedrijven.

Deze biografische klassieker kent maar één deel. Alsnog kunnen we Maus, waarmee Art Spiegelman de Pulitzerprijs won, niet achterwege laten. Het verhaal ontvouwt zich als Art zijn vader Vladek Spiegelman in Amerika bezoekt. Hier ondervraagt hij hem over zijn ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn verhaal neemt je mee naar het door nazi-Duitsland bezette Polen en beschrijft het ontsnappen aan deportatie, het overleven in kampen en het terugvinden van geliefden. In het boek zijn groeperingen afgebeeld als dieren; de nazi’s als katten en de Joden als muizen. Maus is een rijk geïllustreerd historisch meesterwerk dat niet in je boekenkast mag ontbreken.